Al worden er al bijna 100 jaar geen gevangenen meer opgesloten ... als je de grote, grijze kolos van de Kilmainham Gaol nadert, voel je nog steeds een koude rilling.
Kilmainham werd in 1796 geopend als de districtsgevangenis voor Dublin, maar hij werd ook gebruikt om politieke gevangenen vast te houden tijdens de Ierse strijd voor onafhankelijkheid. In 1924 werd de gevangenis gesloten nadat hij getuige was geweest van vele belangrijke politieke gebeurtenissen en een aantal sleutelfiguren uit de Ierse geschiedenis achter de tralies had gehouden.
Sterker nog, Kilmainham was er bijna niet meer geweest omdat de herinneringen gewoon te pijnlijk waren. Gelukkig hebben een aantal vooruitblikkende historici daar een stokje voor gestoken en werd de Kilmainham Gaol gered. Tegenwoordig is deze imposante locatie een van de populairste bezienswaardigheden in Dublin. Zo populair zelfs dat het is aan te raden vooraf een rondleiding te reserveren.
Kilmainham Gaol in de stad Dublin
De geschiedenis van het moderne Ierland druipt van de muren van Kilmainham. Er werden hier politieke gevangenen vastgehouden (en soms ook geëxecuteerd), van de opstand in 1798 tot aan de Ierse burgeroorlog van 1922-23. Daarnaast werden er duizenden gewone mensen uit heel Ierland vastgezet voor allerlei vergrijpen. Zij wachtten hier om naar Australië te worden afgevoerd.
Deze arme zielen werden vastgehouden in een van de twee vleugels. De oudste, de westvleugel, is in oorspronkelijke staat en bezorgt je nog steeds koude rillingen. Hier zaten de politieke gevangenen en de armste criminelen – vaak voor het stelen van wat eten tijdens de grote hongersnood – en het leven was er ontzettend zwaar.
Kilmainham was ook een gevangenis voor schuldenaars en barstte na de grote hongersnood uit zijn voegen.
National Geographic
De oostvleugel is lichter en ruimer, maar geenszins luxe. Met metalen looppaden en galmende celdeuren was de gevangenisinrichting klassiek qua opzet. Deze inrichting stelde cipiers in staat om gedetineerden constant in de gaten te houden. Het komt je misschien bekend voor? Dat komt omdat hij in veel films te zien was: In the Name of the Father, Michael Collins en zelfs Paddington 2.
Kilmainham Gaol in de stad Dublin
Je zou denken dat de gevangenen opgelucht waren als ze naar buiten mochten, maar de Stonebreakers’ Yard was allesbehalve een pretje. Hier moesten de mannelijke gevangenen die tot zware arbeid waren veroordeeld, de hele dag stenen breken. Nog afschuwelijker is dat de leiders van de Paasopstand hier in 1916 zijn geëxecuteerd.
De enthousiaste gidsen geven een boeiende rondleiding door deze vreeswekkende gevangenis, dat het grootste onbewoonde gebouw in zijn soort is in Europa.
Lonely Planet
Voor de spirituele verlichting van de gevangenen waren er twee kapellen, een katholieke en een protestantse, maar ook hier gaat een tragedie schuil. Slechts enkele uren vóór zijn executie trouwde Joseph Plunkett, een leider van de Paasopstand, met zijn verloofde Grace Gifford in de katholieke kapel.
Kilmainham Gaol in de stad Dublin
L-R: de oostvleugel; de buitenkant van de Kilmainham Gaol; buiten de gevangenis met de poorten van het Royal Hospital (Irish Museum of Modern Art) op de achtergrond; de binnenplaats van de gevangenis
Tegenwoordig hangt er in de gevangenis een veel optimistischere sfeer – en niet alleen omdat je vrij bent om te gaan waar en wanneer je wilt! Op de bovenste verdieping vind je tentoonstellingen over politieke gevangenen wereldwijd; recente onderwerpen zijn Nelson Mandela en de suffragettebeweging.
Stap weer de frisse lucht in, met uitzicht op het Phoenix Park en Dublin, en haal diep adem. In de buurt vind je het Royal Hospital, waarin het Irish Museum of Modern Art is gevestigd. Of je kunt de geesten van het verleden herdenken terwijl je koffiedrinkt in het moderne Lime Tree Café of Storyboard in Islandbridge.
