Iets drinken in de South Pole – in Ierland?

Achter twee van de grootste poolreizigers uit de geschiedenis staat een man uit Kerry. Zijn naam mag dan in de schaduw van Scott en Shackelton terecht zijn gekomen, maar in de South Pole Inn in Annascaul en voor het Ierse volk is Tom Crean een held. De South Pole Inn is een onopvallende pub waar je toevallig langsrijdt op weg naar een bepaalde bestemming. Zoals Dingle of de Ring of Kerry.

Voor de goede verstaander: rijd niet door. In een oogwenk zou je de vreemde clandestiene geschiedenis van misschien wel de dapperste ontdekkingsreiziger uit het tijdperk van de expedities aan je voorbij laten gaan en afdoen als een flits oranje en blauw in je achteruitkijkspiegel. Zonde.

Tom Crean stierf in 1938, maar in zijn pub de South Pole Inn blijft hij voortbestaan. Zijn verweerde gezicht, met een pijp in zijn mond, is te zien op de houten muren met planken vol boeken en tijdschriften die getuigen van de man die Annascaul op de kaart van ontdekkingsreizigers zette.

Er hoeven geen lange lappen tekst of uitleg of uitgebreide biografieën aan gewijd te worden om je een onmiddellijk beeld te geven van Tom Crean. Zijn bijnaam zegt genoeg: De Ierse Reus.

Maar waar Crean heenging, was geen plek voor mensen met een zwak gestel. Of geest.

Op 15-jarige leeftijd verliet Crean zijn thuis in Annascaul op het schiereiland Dingle om een leven te beginnen in de Royal Navy. Negen jaar later vertrok hij op zijn eerste expeditie naar Antarctica met een zekere Robert Falcon Scott. De rest is geschiedenis.

Min of meer.

Wat waarschijnlijk het vreemdste is aan Tom Crean is dat hij zo onbekend is. Deze man diende in de Britse marine als tiener, vocht in de Eerste Wereldoorlog en overleefde drie van de meest gruwelijke Antarctische expedities uit de geschiedenis. Tijdens een van deze expedities ontving hij de Albert Medal for Bravery.

Hoe komt het dan dat hij zo makkelijk wordt vergeten, terwijl mannen als Amundsen, Scott en Shackelton verheerlijkt worden?

Helen O'Carroll is curator van het Kerry Museum in Tralee met een zaal gewijd aan Tom Crean en heeft vele werken geschreven over dit onderwerp. Volgens haar werden de expeditieteams samengesteld op basis van intelligentie en spierkracht. Crean behoorde tot de laatste categorie:

"Uiteenzettingen over de grote ontdekkingsreizigers zijn vaak gericht op de leiders en hun leiderschapsstijl. Dat betekent dat de bijdrage van zeemannen als Crean, die de ruggengraat vormden van de poolexpedities, onderbelicht is gebleven. Er wordt gesuggereerd dat ze er alleen maar waren om de benodigde spierkracht te leveren."

Zulke implicaties hebben ervoor gezorgd dat Crean in zijn Wikipedia-artikel wordt beschreven als een "stoere en betrouwbare poolreiziger".

Een typisch voorbeeld van karige lof.