Traditionele dans in Ierland
Al sinds het in 1994 voor het eerst werd opgevoerd, heeft Riverdance alle lof gekregen van hun publiek en de stereotypen van de Ierse dans aan de kaak gesteld. De cast is veranderd, maar de show is nog steeds te zien en de mix van traditionele en moderne stijlen maakt het een van de meest succesvolle dansproducties ter wereld.
Saul Church in county Down
Als we de glamour van shows als Riverdance en Michael Flatley’s Lord of the Dance, en de supersnelle voeten van de socialemediasterren (en vijfvoudig wereldkampioenen) de Gardiner Brothers even vergeten, zien we dat Ierland een diepe liefde koestert voor traditionele dans en het erfgoed dat het vertegenwoordigt.
Ierland danst al eeuwenlang. Stijlen hebben zich ontwikkeld en andere culturele invloeden geabsorbeerd. Maar in het algemeen gaat het om stepdance, de jig, sean nós dancing, céilí dance en Iers tapdansen.
In Tralee, aan de Ierse Wild Atlantic Way, ver van het auditorium in Dublin waar Riverdance de Ierse dans voor het eerst sexy maakte, worden het lokale erfgoed en de plaatselijke tradities voortdurend aan de volgende generaties doorgegeven.
Bij Siamsa Tíre, het National Folk Theatre van Ierland (uitgesproken als Shee-am-sa Teer-A), beoefenen ze de Munnix-dans. Deze dans dateert uit de jaren 1700 en wordt gezien als de basis van de moderne Ierse dans.
In tegenstelling tot Riverdance heeft Munnix geen designerjurken, legendarische pijpenkrullen of uitgebreide refreinen. Dit is een Ierse dans die terug naar de basis gaat.
Ierse dansschoenen
“Het soort traditioneel dansen dat je bij Siamsa ziet, is een lossere, minder dramatische, maar intiemere dansstijl,” legt Jonathan Kelliher, dansleider en artistiek regisseur bij Siamsa uit.
“Veel van onze bezoekers vertellen ons dat ze het gevoel hebben dat onze optredens authentieker zijn dan andere dansshows die ze hebben gezien. Maar voor beide is natuurlijk plek. In deze video zie je hoe John Fitzgerald van de ingetogen Munnix-stijl overgaat op de meer expressieve hedendaagse stijl.”
Terwijl moderne Ierse dansers met onbeweeglijk bovenlichaam dansen, is de Munnix-dans met een meebewegend bovenlichaam veel vloeiender. Iemand die ontzettend veel van de geschiedenis van de stijl weet, is Jonathan.
Als zijn voeten de vloer raken, laten ze zich leiden door een gevoel van traditie: “Er is een verbinding met het verleden. De stappen die ik dans komen uit een zeer oude 'Munnix-stijl'. Deze stijl is uniek voor Noord-Kerry en voor Siamsa Tíre, dus het is altijd leuk om te voelen dat je hun traditie en herinnering levend houdt.”
Iers dansen in Johnnie Fox's pub in county Dublin
Overdag bieden de Cultural Connections van Siamsa rondleidingen en workshops met de cast van het National Folk Theatre; 's avonds verzorgt het Festival of Folk van Siamsa energieke en bezielde podiumoptredens van traditionele Ierse muziek, zang en dans. Siamsa Tíre is ook begonnen om zijn unieke dansstijl te delen tijdens on-demand workshops, zodat je die ledematen op je gemak los kunt schudden.
Tradities worden niet alleen in het zuidwesten van Ierland levend gehouden.
Dankzij het rijke Ulster-Schotse erfgoed (veel Schotten emigreerden in de 17e eeuw naar Ulster) leeft de spirit van Schotland nog volop aan de noordkust van Ierland. Vooral als het om dansen gaat. Volgens het Ulster Scots Agency is dans een geweldige bron als je iets wilt leren over de cultuur, muziek en het erfgoed van de Ulster Scots.
Oorspronkelijk waren het de Highland-krijgers die in Schotland, vóórdat ze een gevecht aangingen, aan Highland-dansen deden. Het was een atletische dansvorm die veel uithoudingsvermogen en sterke armen vereiste. Highland-dansen is altijd populair gebleven in Noord-Ierland en wordt nu vooral uitgevoerd door vrouwen.
Scottish Country Dancing heeft ook zijn liefhebbers in Ulster. Kenmerkend voor reels en jigs zijn het snelle tempo, de snelle bewegingen en het levendige gevoel. Een derde meer kalmerende vorm van dans is de strathspey, die een trager tempo heeft.
Nu weet je het. Dans is een traditie die springlevend is op het eiland Ierland.